Tác giả: Lê Vịt
Chuyện lần này liên lụy đến đủ mọi vấn đề, ví dụ như chú Ba làm ăn ở vùng này, mà trong mối quan hệ giữa nhà tôi với các cụ ở thôn này thì bố tôi được xem như là gia chủ của cả một chi, đương nhiên phải lo liệu xử lý thật cẩn thận. Thế nhưng bố tôi lại là loại người hiền lành cổ hủ, cái loại cán bộ Đảng viên cổ hủ tiêu chuẩn tận tụy cho đến hết kiếp ấy, đương nhiên là làm sao mà xử lý nổi tình huống phức tạp như thế này. Cho nên, tôi thấy ổng là đang lo sẽ xảy ra tình trạng công kích nhau sứt đầu mẻ trán ấy.
Về phương diện này, tôi cũng không giúp được gì cho bố tôi. Một là tôi vẫn không nắm rõ được tình thế hiện nay, mấy ông cụ trong nhà ai lớn ai bé tôi còn chẳng phân biệt được nữa là, cho nên tôi cũng đành giả bộ không hay biết gì. Hai là, ngộ nhỡ xảy ra chuyện gì lúng túng, đằng nào thì gia sản của tổ tiên có ở đây thì cũng phải để ở trong từ đường này mà trông coi, mà lại chẳng thể bán quách nó đi được, cho nên dù gì cũng không tổn thất gì mấy. Mẹ tôi đã bảo rồi, nên phân rõ ranh giới từ trước, chứ không thì vất vả mình ra mà lại chẳng được lợi lộc gì.
Tuy nhiên, chuyện này nghe cũng thật hấp dẫn. Bọn họ vừa ngồi hơ lửa sưởi ấm vừa hút thuốc, suy nghĩ về chuyện này. Tôi ngồi kẹp giữa hóng hớt, cũng coi như là nghe kể chuyện cho vui.
Ông trẻ nói có một khả năng này: cỗ quan tài này nằm ở tầng dưới cùng, cũng tức là cùng thời với những cỗ quan tài cổ xưa nhất, đó là thế hệ cụ kỵ rồi, là vào khoảng những năm Gia Khánh thời Thanh. Có lẽ kỵ ông từng có bà vợ lẽ nào đó, bà này rất được yêu chiều, tuy không thể ghi tên vào mộ bia và gia phả, nhưng vẫn được lén chôn cất vào phần mộ tổ tiên.
Tra gia phả, thì mới thấy khả năng này không thể xảy ra được, bởi kỵ ông mất trước kỵ bà, lễ tang do kỵ bà một tay lo liệu, dựa theo luân lý xã hội thời đó thì không thể xảy ra chuyện này được. Hơn nữa, người làm nghề này, một khi đã giàu sang là đều dốc sức ra mà cưới vợ, vì sợ tuyệt hậu. Bà nội tôi là tiểu thư khuê các, mà còn đẻ đến ba đứa con, thế thì nhà quê chắc chắn phải đẻ đến cả bầy con, cái thứ gọi là "ái tình" vốn không phải là một phần của cuộc sống thời xưa.
Rồi lại nói, vậy không biết có phải là phần còn lại của thi thể hay chăng? Có thể trong lúc xuống đấu đã xảy ra chuyện gì đó, đến khi khiêng được thi thể ra ngoài thì không được toàn thây, bèn đem chôn trước. Về sau đào được phần thi thể còn lại, mới chia ra táng vào hai cỗ quan tài. Nhưng chú Hai lắc đầu nói: "Vớ vẩn, chuyện này mà xảy ra thì chắc chắn là phải khai quan liệm lại táng lại lần nữa rồi, mộ tổ chứ có phải cái tủ lạnh đâu, đầu để một ngăn, đít để một ngăn, đổi lại là ông, ông có chịu không hả?"
Nói một hồi vẫn không đúng, mấy người bên dưới mặt mày nhăn tít, số thuốc đã hút sắp sặc mùi hơn cả số hương đã châm rồi.
Lúc đó tôi đang suy nghĩ, cảm giác điều kỳ quặc nhất là, cỗ quan tài này lại không có tên. Theo tục lệ vùng này, không khắc tên lên quan tài là một chuyện rất sỉ nhục người chết, nếu quan tài này đã có tư cách được chôn vào phần mộ tổ tiên, vậy thì không thể nào lại phải chịu cảnh bị đối xử như thế này. Nói như thế, tôi liền cảm thấy bên trong cỗ quan tài dư ra này có lẽ không chứa người chết chưa biết chừng.
Có nghĩ nữa cũng chẳng có ý nghĩa gì, trong tình hình này, căn bản là hoàn toàn không có căn cứ gì có thể tham khảo, nếu cứ nghĩ tiếp, thì càng về sau lại càng là đoán mò.
Đúng lúc này, chú Ba liền đưa ra một giả thuyết: "Tổ tông chúng ta là loại người nào, chúng ta đều tự biết cả. Mấy ông nói xem, liệu có phải vì một nguyên nhân nào đó mà ông cụ đời đó đã giấu thứ gì vào trong mộ tổ hay không?"
Chú Ba vừa nói xong, mấy người bên dưới lập tức hơi chút biến sắc.
Giả thuyết này mặc dù nghe mà kinh cả người, nhưng cũng có thể lắm chứ. Bởi vì, đã làm cái nghề này rồi, thì quả thực cũng có thể làm ra vài chuyện khác người. Hơn nữa, so với mấy lời đoán mò vớ vẩn kia, tôi cảm thấy giả thuyết này còn có khả năng hơn cả.
Tất cả mọi người đều quay sang nhìn nhau, anh nhìn tôi tôi nhìn anh, không biết phải phản ứng thế nào. Chú Hai liền chậc một tiếng, hình như còn định phản bác, nhưng ông trẻ bỗng đứng lên, nói với chúng tôi: "Thôi đừng suy nghĩ cái mẹ gì nữa, cứ mở ra xem là biết ngay."